KDV hesabında kuruşların yuvarlanması

[Haluk]

Merhaba;

Dün forumda yer alan bir konu hakkında ekteki dosyayı hazırladım.

Dosya; fatura hazırlama sırasında hesaplanan KDV tutarındaki kuruşların yuvarlanmasına ait aşağıda verilen linklerde belirtilen standartlara göre hesap yapmaktadır.

http://www.faturaniyazdir.com/Blog/Faturada_Kurus_Yuvarlama_Nasil_Yapilir

https://www.hesapkurdu.com/ihtiyac-kredisi/h/kdv-hesaplama

Dosyadaki sayfada; önce hesap metodunun anlatıldığı büyük tabloda, linklerde bahsedilen olasılıklar ayrı ayrı değerlendirilerek hesap yapılmaktadır. Burası sadece bilgilendirmek amaçlıdır.

Büyük tablonun altında ise; kullanıcıların KDV hesabında kuruş yuvarlamakla ilgili kullanacağı formül, söz konusu olasılıkların birleştirilerek tek bir formül haline getirilmiş olarak örnek tabloda yer almaktadır.

Belki birisinin işine yarar....

İyi geceler,


Not-1: Daha önce eklediğim dosyayı revize ettim. Bu revize dosyada bir kontrol aşaması ilave ettim (sonuç olumsuz çıktı ..... :biggrin

Not-2: Yukarıda daha önce "Not-1" ile revize ettiğim dosyayı bir kez daha ettim. Bu sefer sonuç olumlu ... :biggrin:
Dosyanın "Bilgi" sayfasında belirttiğim muhtelif internet sitelerine verdiğim linklerde anlatılan yöntemler doğrultusunda ve yaptığım denemelerde olumlu sonuçlar aldım.
Dosyanın "Bilgi" sayfasında verdiğim linkler arasında özellikle 1. sırada yer alan link, konu hakkında çok detaylı ve güzel bilgilendirmedir.

Not-3: Konuya ilişkin olarak hazırlanan Kullanıcı Tanımlı Fonksiyon, 21. mesajın ekindedir.

.

 

[yanginci34]

Sayın Haluk Hocam emeğinize sağlık.

 

[halit3]

Merhaba sayı düzenle fonksiyonu bu işlemi yapıyormu.
örnek de ondalık sayı yuvarlama tek sayıda verilmiş bunu iki sayı yaptığımızda sonuçlar benzerlik gösteriyor. Bu fonksiyon Say200i maaş sisteminde Emekli keseneklerin de yukarı diğer hesaplamalarda aşağı yuvarlanıyor.
Fonksiyonun kullanılışı =SAYIDÜZENLE(A1;2)

SAYIDÜZENLE işlevi

 
 
Bu makalede, Microsoft Excel'de SAYIDÜZENLE işlevinin formül söz dizimi ve kullanımı açıklanmaktadır.


Açıklama

Bir sayıyı belirtilen sayıda ondalığa yuvarlar, virgül ve nokta kullanarak sayıyı ondalık olarak biçimler ve sonucu metin olarak verir.


Söz Dizimi

SABİT(sayı, [ondalıklar], [virgül_yok])

SAYIDÜZENLE işlevinin söz diziminde aşağıdaki bağımsız değişkenler bulunur:

## Sayı    Gerekli. Yuvarlamak ve metne dönüştürmek istediğiniz sayıdır.


## Onluklar    İsteğe bağlı. Ondalık işaretinin sağındaki basamak sayısıdır.


## Virgül_yok    İsteğe bağlı. DOĞRU ise, SAYIDÜZENLE fonksiyonunun sonuç metnine noktalar dahil etmesini önleyen mantıksal değerdir.



Notlar

##Microsoft Excel'de sayılar hiçbir zaman 15'den fazla anlamlı basamak içeremese de, onluklar 127'ye kadar çıkabilir.


##Onluklar negatifse, sayı ondalık virgülün soluna yuvarlanır.


##Onluklar yoksayılırsa 2 olacağı varsayılır.


##Virgül_yok YANLIŞ'sa veya belirtilmemişse, sonuç metninde her zamanki gibi nokta yer alır.


##Sayı içeren bir hücreyi bir komut kullanarak biçimlendirmek (Home sekmesinde, Sayı grubunda, Sayı'nın yanındaki oka tıklayın ve ardından Sayı'ya tıklayın.) ile sayıyı doğrudan SAYIDÜZENLE fonksiyonuyla biçimlendirmek arasındaki en önemli fark, SAYIDÜZENLE fonksiyonunun sonucu metne dönüştürmesidir. Hücreler komutuyla biçimlendirilmiş bir sayı yine bir sayıdır..



Örnek

Aşağıdaki tabloda yer alan örnek verileri kopyalayın ve yeni bir Excel çalışma sayfasının A1 hücresine yapıştırın. Formüllerin sonuçları göstermesi için, bunları seçip F2 tuşuna basın ve sonra Enter tuşuna basın. Gerekirse, tüm verileri görmek için sütun genişliğini ayarlayabilirsiniz.


Veri 
   


1234,567
   

-1234,567
   

44,332
   

Formül 
 
Açıklama 
 
Sonuç 
 

=SAYIDÜZENLE(A2, 1)
 
A2'deki sayıyı ondalık virgülünün bir basamak sağına yuvarlar.
 
1.234,6
 

=SAYIDÜZENLE(A2, -1)
 
A2'deki sayıyı ondalık virgülünün bir basamak sağına yuvarlar.
 
1.230
 

=SABİT(A3, -1, DOĞRU)
 
A3'teki sayıyı, virgül olmadan ondalık virgülünün bir basamak soluna yuvarlar (DOĞRU bağımsız değişkeni).
 
-1230
 

=SABİT(A4)
 
A4'teki sayıyı ondalık virgülünün iki basamak soluna yuvarlar.
 
44,33

 

[Haluk]

Sayın yanginci34 ve Halit Bey;

Yukarıdaki ilk mesajıma daha önce eklediğim dosyayı revize ettim.

Bu revize dosyada bir kontrol aşaması ilave ettim (sonuç olumsuz çıktı ..... :biggrin

.

 

[Haluk]

Araya bir projenin girmesi nedeniyle konuya biraz ara verdim ...

Yukarıda 1 No'lu mesajımda "Not-1" ile revize ettiğim dosyayı bir kez daha ettim. Özetle; bu sefer sonuç olumlu görünüyor, detaylar reklamlardan sonra... :biggrin: ....
.......
....
..

Reklamlar bitti, şimdi kaldığımız yerden devam ediyoruz ....

Dosyanın "Bilgi" sayfasında belirttiğim muhtelif internet sitelerine verdiğim linklerde anlatılan yöntemler doğrultusunda ve yaptığım denemelerde olumlu sonuçlar aldım.

Verdiğim linkler arasında özellikle 1. sırada yer alan link, konu hakkında çok detaylı ve güzel bir bilgilendirmedir.

Dosyayı bitirdikten sonra fark ettim de; internette bu konu hakkında online hesap yapan muhtelif siteler var ama bu işi Excel ile yapıp ücretsiz veya ücretli yayınlayana rastlamadım. Azımsanamayacak kadar bir emek de sarfettim ama, dosyayı kamu hizmetine açık olarak ücretsiz yayınlayayım dedim.... (Hani bazı mesajlarda, "harcanan emeği göz önüne alarak bu dosyaya sahip olmak isteyenler özel mesajla bana ulaşabilir" falan diyorum ya .... bu kez eleştiri almayayım dedim)

Dosyayı inceleyecek olanlar bazı bölümlerde daha kısa veya biraz daha değişik formüllerin kullanılabileceğini düşünebilir. Ama, bazı yerlerde Microsoft Excel'in kullandığı matematik modeli ve önceden varsayılamayacak kadar enteresan durumlardan dolayı, DOĞRU sonuca ulaşmak için entersan yollar denedim.

Şimdi, ne demek istiyorsun.... diyeceksiniz....:mrgreen:

Bir örnek vereyim...... Bir hücrede formülle yapılan bir hesabın sonucunda elde edilen ondalıklı bir sayının virgülden sonraki dijitlerini (rakkamlarını) bulmak istiyorsunuz.

Mesela; A1 hücresinde 91,525 değeri var. B1 hücresinde ise 0,18 değeri var.

C1 hücresine =A1*B1 formülünü yazdığımızda sonuç 16,4745 olarak beliriyor.

Bizim amacımız; virgülden sonraki 4745 değerini elde etmek....

Şimdi, alttaki C2 hücresine aşağıdaki formülü yazıyoruz.

=(C1-INT(C1))*10000

________________________________________________________________
Not: Türkçe excel kullanaları zahmete sokmayayım, araştırmalarına gerek yok ..... formülün Türkçesi; =(C1-TAMSAYI(C1))*10000
________________________________________________________________

C2 hücresinde 4745 değerini görünce neşemiz yerine geliyor ve boşalan çay bardağını doldurmak üzere mutfağa doğru gitmeye niyetleniyoruz..... :mrgreen:

Ama bir dakika .....

Şeytan mı dürttü nedir ... :???:..... gözümüzle gördüğümüz şeyi bir daha irdeleyelim diyoruz. Bu kez, C2 hücresini seçip, sayı olarak SAYI olarak 14 basamak olacak şekilde biçimlendiriyoruz.

Çıkan sonuç .... 4744,99999999999

Hayda ....... gitti bizim neşemiz, olan da mutfaktaki çaya oldu .... :mrgreen:

Eeeeee.... ne yapacağız şimdi ?? Bayağı bir hayal kırıklığı ... :roll:

Ama birden hatırlıyoruz ........ "Burası Excel vadisi ...."

Yani; bu vadide yapılabilecekler, hayallerimiz ve kullandığımız bilgisarın/Office versiyonunun kapasitesiyle sınırlıdır...:biggrin:

Her neyse, fazla uzatmayayım ...... Merak edenler, 1. mesajın ekindeki dosyayı inceleyebilir.

Umarım ekli dosya kullanmak isteyenlerin işine yarar...

Bu arada.... dosyanın "Bilgi" sayfasında, bu işi web sitesi üzerinden hesap yapan bir bölüm de var. Excel'de yapacağınız denemeleri orada da yapıp, sonuçları karşılaştırabilirsiniz. Benim yaptığım 6-7 denemede bir sorun çıkmadı....

Eğer araştırısanız, bu site gibi daha başka sitelerde de benzeri online hesaplama bölümlerinin olduğunu görebilirsiniz. Söz konusu web sitelerindeki bu hesaplara ait çok ciddi anlamda JavaScript kodları yazılmış.

Lafı yine uzattım, dosya 1. mesajın ekindedir ..... dosyada bir hata varsa af ola, herkese selamlar.


.

 

[Haluk]

Dosyanın J5 hücresindeki açıklamada bir yanlışlık vardı, o nedenle söz konusu hücredeki açıklamayı düzelterek dosyayı tekrar 1. mesajıma ekledim.
.

 

[Haluk]

Bu arada, denemeler sonucunda rastladığım bazı diğer aksaklıkları da giderdim ...

.

 

[İdris SERDAR]

.

Haluk bey,

Merhaba.

Sorulan bir soru üzerine yuvarlama ile ilgili bir dosya hazırlamıştım.

İstenilen yuvarlama için işe yarar mı?




.

 

[halit3]

Merhaba İdiris Bey

9,23456678845666

bu sayıyı iki basamaklı yuvarladığınızda niçin bu sonucu 9,24 buldunuz burada yuvarlama yaparken kaçıncı karektere bakıyor formül veya neden böyle olmalı

 

[İdris SERDAR]

Merhaba İdiris Bey

9,23456678845666

bu sayıyı iki basamaklı yuvarladığınızda niçin bu sonucu 9,24 buldunuz burada yuvarlama yaparken kaçıncı karektere bakıyor formül veya neden böyle olmalı

.

Merhaba.

Bu uygulamada, yuvarlamaya en son haneden başlayıp, sola doğru yapılıyor. İstenilen basamağa gelince duruyor.

http://www.excel.web.tr/f47/9-23456-sayysyny-iki-hane-yuvarlama-hatasy-t155030.html

Bu uygulama buradaki soru için geliştirildi.


.

 

[Haluk]

İdris Bey, benim dosyadaki çalışma mantığım şudur;

Sayıda virgülden sonra kaç basamak olursa olsun, sayıyı 3. basamaktan sonra kesip yuvarlama işlemine başlıyorum ama bir yandan da 3. basamaktan sonra sayı olup olmadığını da özel durumlarda göz önüne alıyorum. (3. basamağın "5" olması durumu için)

Bu nedenle; sizin dosyanızla benim dosyayı aynı bazda karşılaştırabilmek için virgülden sonra 3 basamaklı sayılardan oluşan verileri, (sıfır da dahil olmak üzere) sonuçta 2 basamağa göre yuvarlamak üzere benim ve sizin dosyanızda ayrı ayrı çözdüm.

Sizin dosyanızda 2 sütun var, neden olduğunu bilemediğim için bir yorum yapamıyorum ama sizin dosyanızda benim sonuçlardan farklı olanları "sarı" dolgu renkle işaretledim. Benim sonuçlar, ekli dosyadaki E sütunundadır.






.

 

[İdris SERDAR]

.

Haluk bey,

Merhaba.

Yanlış dosya eklemişim. Özür dilerim.

1. Bu nedenle esas alınacak olan birinci sütundur.

2. Gördüğüm kadarı ile benim formül 5 dahil yukarıya yuvarlıyor, sizinki 5 dahil aşağıya yuvarlıyor. Çıkan fark buradan kaynaklanıyor.

3. Benim formülde hata veren yerler ise yuvarlama gerektirmiyorsa formül işlemiyor, hata veriyor.

Örnek dosya ekte.


.

 

[halit3]

G sutünuna da ben formül yazdım.

 

[İdris SERDAR]

.

Halit Bey,

Merhaba.

Bazı durumlarda sağlamadı.

.

 

[Haluk]

2. Gördüğüm kadarı ile benim formül 5 dahil yukarıya yuvarlıyor, sizinki 5 dahil aşağıya yuvarlıyor. Çıkan fark buradan kaynaklanıyor.

Merhaba İdris Bey;

İşin esas noktası zaten yuvarlama yaparken; yuvarlanacak sayının 5 olup olmaması, 5'in son basamak olup olmaması, 5'in olduğu basamaktan sonra başka sayı olup olmaması, 5'ten önceki sayının tek mi çift mi olması sorgularının yapılmasıdır. Diğer yandan, "5" niye önemli denirse; çünkü onluk birimin en ortasındaki dijit.

Ele alınan dijit 5 olduğunda benim dosyada her zaman aşağıya yuvarlanıyor diye bir durum yok. Zaten o yüzden tabloda olasılık ve değerlendirme bölümlerini yaptım.

Mühendislik hesaplarında genelde 3 basamağa kadar, TL-$-€ hesaplarında ise 2 basamağa kadar hassasiyet yeterli olduğu için ben bu yolu izledim.

Sonuçta "yuvarlama" tekniği, istatistik bilimin bir konusudur. Bunu yaparken çeşitli metotlar olmakla birlikte, kullanıcının neyle uğraştığını göz önüne alarak ona uygun bir yöntem seçmesi gerekir. Yoksa, yuvarlama deyince orta öğretim yıllarında herkese öğretildiği gibi; dijit 5 veya üzerindeyse solundaki dijiti yukarı, altındaysa değiştirme .... gibi basit ve en yaygın kuralı herkes biliyor zaten.

İşin içine Excel girince, daha önceki mesajımda dediğim gibi değişik durumlar ortaya çıkabiliyor. Önemli olan Excel'in neyi nasıl yaptığını bilip, körü körüne kullanmamak. Excel'i ocağın üzerindeki tencerede kaynamak üzere olan bir tencere dolusu su olarak düşünürsek; bu suyun içine buz atarsak erir, yumurtayı atarsak katılaşır..... Su aynı su, ama içine atılana göre sonuç değişiyor..... Tıpkı Excel gibi ..... :biggrin:

Selamlar,

.

 

[İdris SERDAR]

.

Haluk bey,

Ben bu dosyayı bir arkadaşın bir sorusu üzerine (yukarıda linkini verdim) uğraşarak böyle bir çözüm üretmiştim.

Mantık şu:

Örnek:

8,11444444444445 sayısını ele alalım.

En sondaki 5 olduğundan sola doğru olan 4'ü de 5 yapacak ve bu zincirleme olarak 1'e kadar gidecek ve sayı 8,115 bu da yuvarlanırsa 8,12 olacak.

Soruyu soran arkadaşın iddiası matematiksel yuvarlama buymuş.

Burada dikkat edilirse, eğer 11'in sağındaki rakamı basit yöntemle ele alsaydık 5'ten az 4 olduğu için o zaman sayı 8,11 olacaktı.

.

 

[Haluk]

İdris Bey;

-Söz konusu linkteki 9,23456 sayısının 2 basamağa kadar yuvarlanmış hali olan 9,24
-Yukarıdaki örneğizde yer alan 8,11444444444445 sayısının 3 basamağa kadar yuvarlanmış hali olan 8,115
-Aynı sayının 2 basamağa kadar yuvarlanmış hali olan 8,12

bunlardaki "yuvarlama" metodu, daha önce de bahsettiğim gibi hepimize orta öğretim yıllarında öğretilen "basit yuvarlama" metodunun sonuçlarıdır.

Benim bu mesaj başlığında değinmeye çalıştığım ise; istatistik olarak düşünülerek kabul görmüş bir yöntemdir. Benim müdahelem ise; 3 basamaklık hassasiyetin yeterli olacağı ama ele alınacak dijit "5" ise, daha önceki mesajımda belirttiğim nedenlerlerden dolayı "5" rakkamını daha detaylı irdelemektir.

Diğer yandan, başka bir önemli husus ise; yuvarlama yapılacak verilerin adet olarak sayısıdır. Eğer az adette bir veri seti ile veya veri hassasiyetinin çok fazla önemli olmadığı bir konu üzerinde çalışıyorsak, hangi yöntemin kullanılacağı çok fazla önemli olmayabilir. Ama, örneğin her gün yüzlerce fişin KDV dahil olarak kesildiği bir işletmede, kullanılacak yöntem önemli olacaktır.

YTL'den TL'e geçişte de bahsettiğim yöntem kullanılırdı. Bunun için, benim dosyadaki "Bilgi" sayfasında 3. linke göz atabilirsiniz. Bu linkte bahsettiğim kurallar özet olarak verilmiş ve bir örnekte söyle denilmiştir;

Eğer sayı 36,385 ise, atılacak son hanedeki 5 en yakın çift sayı olan 8’e yuvarlanır. Doğru sonuç 36,38 dir.

Bilgi sayfasında verdiğim diğer linklerle birlikte bunda da yöntem özet olarak anlatılmakla birlikte, tam olarak bütün olasılıklar anlatılmamıştır. Sadece 1. link gayet güzeldir. Ben de zaten onun üzerinden çalışmıştım.

Yani, tencerede kaynayan suyu hangi amaçla kullanacağımız önemli.

Değerli yorumlarınız için teşekkürler, selamlar.

.

 

[İdris SERDAR]

Haluk Bey,

Merhaba.

Ben de değerli açıklamalarınız için teşekkür ederim.

KDV uygulamasındaki yuvarlama kuralları nasıldır? Ben bilmiyorum.

Ben yukarıda dosyayı eklediğimde, bu formül KDV uygulamasında da uygulanabilir mi acaba diye ekledim. Yoksa benim ürettiğim sonuçlar daha doğrudur, diye bir iddiam yok.

Yine de o dosyadaki yuvarlamanın temel mantığını belirteyim:

=ROUND(1,11444444445;10)=1,1144444445
=ROUND(ROUND(1,11444444445;10);9)=1,114444445
=ROUND(ROUND(ROUND(1,11444444445;10);9);8)=1 ,11444445
...
....
....

gibi devam eden, bir içiçe ROUND’un sonuç veya sonuçlarıdır.

Selam ve saygılarımla...


.

 

[Haluk]

İdris Bey;

Sanırım benim dosyanın içindeki "Bilgi" sayfasında yer alan linkleri incelemediniz.

Oradaki linklerin esasında tümü KDV hesaplarında kuruşların yuvarlanması ile ilgili olup, bahsettiğim metotla çözüm yapar. Hatta, 2. sıradaki linkte bir de online hesap yapan bir araç vardır. Bu aracın çalışma mantığı da belirttiğim yöntemdir.

Diğer yandan; bende sizin gibi düşünüyorum. Yani; benim yöntemim daha doğrudur demiyorum. Sadece, veri setinin büyüklüğü ve işin cinsine, önemine göre doğru metodun seçilmesi gerektiğini söylüyorum.

Selamlar,

.

 

[İdris SERDAR]

.

Tekrar merhaba.

O linklere baktım. Ama bir formül üretmek amacıyla fazla incelemedim. Nasıl olsa siz bir şey üretmişsiniz. Yanlış olduğunu hiç düşünmedim.

Sadece olur mu olmaz mı diye daha önce yapmış olduğum bir dosyayı ekledim.

Selamlar.

.